McLuhan, iletişim araçlarının icadının insan yaşamında değişikliklere neden olduğunu savunur ve bunu teknolojik belirleyicilik kuramı ile açıklar. “Araç mesajdır”, der. Aracın önemine vurgu yapar. “Araç insan uzvunun bir uzantısıdır” yaygın bir sözüdür.
**
McLuhan,
medya araçlarının insan algısını ve yaşam şeklini değiştirdiğini öne sürer.
İnsanlar medya araçlarını icat ettikçe, bu araçlar da insanları icat eder,
görüşünü savunur. McLuhan’a göre, kültürümüz, geleneklerimiz iletişim kurma
biçimimize göre şekillenir ve iletişim araçlarındaki gelişmeler bazı beceri ve
duyuları ön plana çıkartırken, bazılarını ıskartaya çıkarır.
**
Araştırmalar, insanların
telefonda konuşurken yüz yüze olduklarından daha çok yalan söylediklerini, bir
şeyleri daha rahat gizleyebildiklerini göstermektedir. Televizyonlar, reklamları,
haberleri, eğlence programları ve ‘reality’ şovları ile her zaman aldatmaca
içermiş, aldatmacayı teşvik etmiş ve daha dikkat çekici olduğu için dramatik ya
da duygusal olanı, doğru olmasa bile, nesnel gerçekliğe tercih etmiştir. Bu da
teknolojinin yine insan davranışı üzerindeki belirleyiciliğini gösteriyor.
**
Cep telefonları gerçek
olmayanı söylemeyi daha da kolaylaştırmış, hatta cep telefonunda yalan
söylerken daha gerçekçi görünebilmek için gerekli durumlarda kullanılabilecek
trafik, fırtına gibi arka plan sesleri çıkaran programlar çeşitli şirketler
tarafından geliştirilmeye başlanmıştır. Araştırmalar, insanların internette
geçirdikleri sürenin ciddi bir kısmında yalan söylediklerini, yanıltma
yaptıklarını hatta manipülasyonla uğraştıklarını gösteriyor. Bu örnekler
gösteriyor ki; teknoloji insanı şekillendiriyor ve bambaşka bir insan formu
yaratıyor.
**
Günümüzün post-modern
dünyasında internet üzerinden yoğun bilgi akışı gerçekleşiyor ve teknolojinin
hayatları ne şekilde şekillendirdiği pek çok örnekte gözler önüne seriliyor. Mesela,
sosyal medya üzerinden kişiler arzu ettikleri bambaşka benler ile diğerleriyle
etkileşim kuruyor. Dolayısıyla iletişim teknolojilerinin insan odaklı
iletişimdeki yeri her dönem tartışılıyor.
**
Teknolojik belirleyicilik
kuramından yola çıkarak teknolojinin, ya da sosyal medya gibi uygulamaların
kişilere çok boyutlu olarak etki ettiğini ve hatta bu teknolojilere fazla maruz
kalındığında değişime uğrattığını söyleyebiliriz.
